Η άμπελος (Vitis vinifera L.) προήλθε από την άγρια μορφή (Vitis vinifera subsp. sylvestris Gmel.), πατρίδα της οποίας είναι οι πλαγιές του Καυκάσου. Αρχικά καλλιεργήθηκε στις ανατολικές ακτές του Εύξεινου Πόντου. Από εκεί εξαπλώθηκε με συστηματική καλλιέργεια προς τις βορειοδυτικές ακτές της Μικράς Ασίας και τη Θράκη. Δεν είναι τυχαίο το ότι ο Διόνυσος πρωτομαθεύτηκε στη ΒΔ Μ. Ασία και τη Θράκη, γεγονός που συμπίπτει με την εκτεταμένη ανάπτυξη της αμπελουργίας στην περιοχή. Από τα θρακικά φύλα που μετανάστευσαν νοτιότερα, διαδόθηκε η αμπελουργία και η λατρεία του Διονύσου στη Μακεδονία, στη Βοιωτία και στις κοιλάδες του Παρνασσού. Από μια άλλη διαδρομή η άμπελος διαδόθηκε κατά μήκος των ανατολικών ακτών της Μεσογείου προς την Αίγυπτο και τη βόρεια Αφρική.
Στην Αίγυπτο η άμπελος ήταν γνωστή από το 5.000 π.Χ. Σπέρματα αμπέλου βρέθηκαν σε ανασκαφές στην πόλη Ουρ, πρόδρομο της Βαβυλώνας. Η χρήση του καρπού της αμπέλου από τον άνθρωπο άρχισε από το 7.000 ή 6.000 π.Χ., δηλαδή από τις αρχές της Νεολιθικής εποχής. Η καλλιέργεια όμως της αμπέλου θα πρέπει να άρχισε αργότερα γύρω στο 5.000 π.Χ. Τότε άρχισαν και οι μεταναστεύσεις των λαών που κατοικούσαν νοτίως του Καυκάσου, προς τις ακτές της ανατολικής Μεσογείου.
Η χρησιμοποίηση του καρπού της αμπέλου, της σταφυλής, στον ελλαδικό χώρο ανάγεται στις αρχές της 4ης χιλιετίας π.Χ., ενώ η καλλιέργειά της και η αρχή της οινοποίησης τοποθετείται στο μέσον της 3ης χιλιετίας π.Χ. Η άμπελος ευδοκιμεί στις παραμεσόγειες χώρες, όπου μέσα από τη θρησκεία και την τέχνη διαμορφώθηκε ο μεγάλος ιστορικός της κύκλος, που αρχίζει από την ομηρική εποχή και φθάνει ως της ημέρες μας. Οι αρχαιολογικές έρευνες απέδειξαν ότι ο οίνος ήταν γνωστός στην ανατολική Μεσόγειο και στον Ελλαδικό χώρο το αργότερο μέχρι το 2000 π. Χ.
Το γεγονός ότι πατρίδα της αμπέλου είναι ο Καύκασος και συγκεκριμένα οι πρόποδες του Αραράτ πιστοποιείται και από τα πρώτα κεφάλαια της Γένεσης (9,20). Ο Νώε με την έξοδό του από την κιβωτό καλλιέργησε την άμπελο. Η εξάπλωση της αμπέλου ανατολικά έγινε την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπως αναφέρει ο Στράβων (ΙΕ’731).
Πηγή: Θωμάς Σαββίδης, αναπληρωτής καθηγητής Βοτανικής Α.Π.Θ «ΟΜΗΡΟΥ ΑΜΠΕΛΟΣ» ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΑ, ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ, ΟΙΝΟΠΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΟΜΗΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ. Εκδοτικός οίκος Αδερφών Κυριακίδη A.E.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου