Επί τη ευκαιρία της μεγάλης φιλανθρωπικής εκδήλωσης που διοργανώνει η Εύξεινος Λέσχη Τρικάλων με τη συμμετοχή φίλων συλλόγων από τα Τρίκαλα και την υπόλοιπη Ελλάδα και υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Τρίκκης και Σταγών και του Δήμου Τρικκαίων το Σάββατο 31 Μαρτίου, στην αίθουσα του Πνευματικού κέντρου του Δήμου Τρικκαίων, στις 7.30 μμ, παρατίθενται ορισμένες πληροφορίες για την εκφορά της Αλληλεγγύης στον Πόντο.Το θέμα είναι περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ σήμερα που η Ελλάδα περνά κρίσιμες για την οικονομία της στιγμές και ελπίζουμε στο να παρακινήσει τους συμπολίτες μας στο να δείξουμε δυναμικά της κοινωνική μας ευαισθησία, συνδέοντας δημιουργικά με τον τρόπον αυτό το Χθες με το Σήμερα του Ελληνισμού, που όπου κι αν αυτός άνθισε στηρίχθηκε στην βάση της Αλληλεγγύης του ομοαίματου.
Η Αλληλεγγύη στον Πόντο
Απόσπασμα από την εισήγηση των Σαββίδου Λένα, Αχιλλέα Λέρα και Ευάγγελο Σαμαρά στο 4ο Συμπόσιο του Κέντρου Σπουδής κι ανάδειξης του Μικρασιατικού Πολιτισμού.
1 «τ εμέτερον»
Στην Ποντιακή λαλιά η έννοια της αλληλεγγύης δίνεται μέσα από την λέξη
«τ εμέτερον» που σημαίνει «ο δικός μας» και δηλώνει τον ομοαίματο και στην πιο σύγχρονη εκδοχή της, τον μετέχοντα της ποντιακής κουλτούρας και φέροντα τον Ποντιακό πολιτισμό. Μέσα της περικλείει την αγάπη αλλά και την υποχρέωση που ο κάθε ένας από εμάς έχει στο «αίμα» του, στη ράτσα του, στη ρίζα του.
Στο ακριτικό τραγούδι του Μονόγιαννε ο ήρωας μας λίγο πριν το τέλος του παρακαλεί τον δράκο:
«Αφ’ σε με Δράκε αφ σε με κατ’ πέντε έξι μέρας,
να πάω ελέπω τ’ εμετέρτς κι έρχουμαι Δράκε τρως με».
(Άφησε με Δράκε, άφησε με πέντε έξι ημέρες,
να πάω να δω τους δικούς μας κι έρχομαι Δράκε και με τρως)
Επίσης σε νεώτερο δίστιχο της Ματσούκας, ακούμε:
«Απόψ’ κι οψέ το βράδον, έμπρεμ’ έρθεν ο Χάρον
Τον θάνατον κι’ ενούνιζα τ’ εμετέρτς πως θα χάνω».
( Απόψε το βράδυ μπροστά μου ήρθε ο Χάρος.
Τον θάνατο δεν τον σκέφτηκα, μόνον τους δικούς μας πως θα χάσω.)
2 Οι θεσμοί της πολιτικής κάσας και της αργατίας
Το αλληλέγγυο πρόσωπο της εκκλησίας αλλά και συνολικά της κοινωνίας του Πόντου μας δίνεται πιο εύκολα μέσα από την μελέτη δύο σχετικών θεσμών: αυτού της πολιτικής κάσας και αυτού της αργατίας.
Για να απαλλαγούν οι άπορες τάξεις της κοινότητας της Τραπεζούντας από τους δυσβάσταχτους φόρους της Πύλης, ξεκινά το 1826 ένα ιδιόρρυθμο φορολογικό σύστημα στο οποίο δίδεται η ονομασία «Πολιτική κάσσα», ενώ κατά τον Μητροπολίτη Χρύσανθο, εμπνευστής του συστήματος αυτού φέρεται ο φιλόπατρις Χατζή Ιορδάνης Τζίλογλης.
Έως τότε βάση για το φορολογικό σύστημα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αποτελούσε ο αριθμός των οικογενειών και έτσι επιβαρύνονταν ισόποσα οι πλούσιοι και οι φτωχοί.
Με το νέο σύστημα θεσπίζεται ως βάση για τη συλλογή των φόρων, το μέγεθος της περιουσίας και η αμοιβή της εργασίας του φορολογουμένου. Για τη σωστή λειτουργία και την αποφυγή ατασθαλιών τηρούνται βιβλία και για την αναλογικότερη κατανομή των βαρών διαιρείται το Χριστεπώνυμο πλήθος σε τρεις εισοδηματικές τάξεις.
Οι πλουσιότεροι έμποροι υποχρεούνται να συνεισφέρουν τα πλείστα, οι μικρομεσαίοι λιγότερα και τέλος αυτοί οι οποίοι ανήκουν στις κατώτερες εισοδηματικές τάξεις, δηλαδή οι εργάτες, καθόλου ή ελάχιστα.
Παρόμοια με το θεσμό της «Πολιτικής κάσσας» αναπτύσσεται ο θεσμός της «Αργατίας» κυρίως στον αγροτικό και λιγότερο στον αστικό Πόντο. Η «Αργατία» είναι η από κοινού εργασία πολλών ατόμων μαζί για λογαριασμό τρίτου προσώπου, χωρίς όμως μισθό αλλά με δανεικά μεροκάματα και η ουσία της σαφώς και πραγματεύεται νοητικά σχήματα που σχετίζονται με πρώιμες συνεταιριστικές μορφές.
3 Κοινωνικοπολιτική προσέγγιση του φαινόμενου της Αλληλεγγύης στον Πόντο
1. Κατά πολλούς, είναι ο ίδιος ο τόπος που αναγκάζει τους ανθρώπους του να έρθει κοντύτερα ο ένας στον άλλον και να νοιαστεί να βοηθήσει γιατί κι αυτός θα χρειαστεί το νοιάξιμο και την βοήθεια του συνανθρώπου. Ψηλά, κακοτράχηλα βουνά, μεγάλων εκτάσεων δάση με ψηλά δέντρα, ορμητικά ποτάμια και απάτητες ακτές συνθέτουν ένα επιβλητικό περιβάλλον μπροστά στο οποίο ο άνθρωπος νοιώθει δέος, αισθάνεται ανυπεράσπιστος και στρέφεται προς τον συνάνθρωπο για να το τιθασεύσουν με την δύναμη των πολλών.
2. Με την επικράτηση των μουσουλμάνων στον Οθωμανικό κόσμο γεννιέται το δίπολο Χριστιανός – Μουσουλμάνος το οποίο οδηγεί τον Χριστιανό αφ ενός στη θέση του ραγιά αφετέρου όμως λειτουργεί ως σημείο αναφοράς και ενδυνάμωσης της εθνικής συνείδησης και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Ο Πόντιος έχει εθνική ταυτότητα: είναι Έλληνας και Ορθόδοξος Χριστιανός και ως εκ τούτο διαφορετικός από τη πληθυσμιακή μάζα μέσα στην οποία ζει. Η διαφορετικότητα του σε συνδυασμό με το αρνητικό σε βάρος του κοινωνικό κλίμα τον οδηγεί στο να δεθεί με τους ομοαίματους ομόθρησκους του και μέσα από την δύναμη των πολλών να βρει το κουράγιο και τη δύναμη να επιβιώσει και να συνεχίσει τη ράτσα του.
3. Τραντέλλενες ονόμαζαν οι Πόντιοι τη ράτσα τους υποδηλώνοντας με τον τρόπο αυτό την αγάπη και το συναισθηματικό δόσιμο τους στην εκείθε Πατρίδα. Αποκομμένοι με φυσικά αλλά και πολιτικοκοινωνικά εμπόδια από την Μητρόπολη τους, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά της, βρίσκουν στην μεταξύ τους επαφή αυτό που τους λείπει: το αίσθημα της ασφάλειας του δικού σου τόπου. Μεταξύ τους μιλούν την ιδιαίτερη γλώσσα τους που οι αιώνες δεν κατάφεραν να σβήσουν την ελληνικότητα της και αναβιώνουν τα πανάρχαιων ριζών έθιμα τους. Οι στενοί μεταξύ τους δεσμοί συμβολίζουν στο συλλογικό ασυνείδητο τους τον ομφάλιο λώρο που πότε δεν κόπηκε και συνεχίζει να συνδέει την Μάνα με το παιδί. Η αλληλεγγύη σι τ εμετέρς εξασφαλίζει τη διαιώνιση του αίματος και δημιουργεί μια ασφαλή συναισθηματική σφαίρα μέσα στην οποία μπορεί να ζήσει και να ευδοκιμήσει ο Ποντιακός Ελληνισμός.
Με τις παραπάνω σκέψεις ας ξεκινήσουμε κι εμείς σήμερα τη δική μας πορεία Αλληλεγγύης στον συνάνθρωπο, βάζοντας ένα μικρό λιθαράκι στο έργο που μπορεί να παράγει η μεγάλη καρδιά που ο Άνθρωπος κρύβει μέσα του.
Οι σύλλογοι που στηρίζουν την Φιλανθρωπική αυτή πρωτοβουλία της Ευξείνου Λέσχης Τρικάλων είναι:
-Ο αρχαιότερος Βλάχικος σύλλογος στην Ελλάδα, Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα Τζούρτζιας Αθαμανίας (ΦΑΤΑ)
-η ΕΣΤΙΑ Λαογραφικών Μελετών Τρικάλων
-Η παιδική χορωδία του Αγίου Αθανασίου Μπάρας
-Η από το 1930 ιδρυθείσα Ορθόδοξη Χριστιανική Αδελφότητα « Ο Ελεήμων Σαμαρείτης»
- Η Εύξεινος Λέσχη Άργους Ορεστικού
Η είσοδος στην εκδήλωση είναι ελεύθερη. Οι προσερχόμενοι σε αυτήν μπορούν να προσκομίσουν τρόφιμα πρώτης ανάγκης , ενδύματα και κλινοσκεπάσματα τα οποία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου